Donderdag 27 augustus 1914

Rector van universiteit op de vlucht

Samen met de rector van de universiteit van Leuven, Ladeuze en professor kannunik Cauchie verlaat ik Leuven. We moeten wel, om aan het aangekondigde bombardement op Leuven te ontstnappen. Op de Tervuursesteenweg komen we in een grote vluchtelingenstroom terecht. Vier soldaten aan een controlepost beschimpen de voorbijgangers, verplichten iedereen de handen in de lucht te steken en dwingen de vluchtelingen aan de zijkant van de steenweg te lopen, zodat het midden vrij is voor voorbijrijdende auto’s.

Eugène Dupierreux

Bij het binnenkomen van Tervuren pikt een controlepost alle priesters uit de lange stroom vluchtelingen. Aan hun soutane zijn ze natuurlijk gemakkelijk te herkennen en dat breekt hen nu zuur op. In een wei langs de weg worden ze gevangen gezet, officieel is de reden voor hun gevangenschap dat ze de bevolking tegen de Duitse troepen zouden hebben opgehitst. De groep groeit snel aan, waaronder rector Ladeuze, mgr. De Becker als rector van het Amerikaans college en de jezuïet pater Dupierreux. En terwijl iedereen wordt gefouilleerd, vindt één van de mannen bij Dupierreux een boekje met aantekeningen met zogenaamd opruiende taal tegenover de Duitsers. De nog jonge en onervaren jezuïet had ongelukkigerwijze Leuven vergeleken met de verwoesting van steden door Atilla de Hun en de bibliotheekverbranding van Alexandrië. Binnen de minuut werd Dupierreux afgezonderd van de rest van de groep. Een oudere priester mocht hem de biecht afnemen. Nog maar net had Dupierreux absolutie gekregen, of hij werd brutaal met een paar geweerschoten afgemaakt.

 

Executie van pater jezuïet Dupierreux in Tervuren (foto Universiteitsarchief KU Leuven)

Executie van pater jezuïet Dupierreux in Tervuren tijdens zijn vlucht uit Leuven (foto Universiteitsarchief KU Leuven)

Over Louis Grondijs

De Nederlander Louis Grondijs (1878-1961) is ongetwijfeld één van de meest kleurrijke figuren. Als leraar aan een middelbare school plant hij in de zomer van 1914 een 'vakantie' naar oorlogsgebied om er "de bijzondere sfeer van de krijg ter plaatse in te ademen". Van 23 tot 27 augustus verblijft hij in Leuven bij een hoogleraar van de universiteit, Scharpé. Hoewel hij zich uitgeeft voor reporter van de NRC (Nieuwe Rotterdamsche Courant), gedraagt hij zich niet als neutraal verslaggever. Hij kiest partij en engageert zich daadwerkelijk in de strijd. Zijn verhalen met oorlogservaringen, eerst in Leuven, daarna in Frankrijk, Rusland, Siberië en Mantsjoerije vinden gretig aftrek in de pers. Hij groeit uit tot een beroemdheid. Merkwaardig is de manier waarop hij zich telkens tot in de hoogste rangen weet te manoeuvreren. Over Leuven publiceert hij vanaf september 1914 een reeks brieven in de Nederlandse krant NRC, even later gebundeld tot een boekje "Een Nederlander in geteisterd België". In 1915 verschijnt "Les Allemands en Belgique (Louvain et Aerschot). Témoignage d'un neutre. Paris, Nancy, 1915".