Het nieuwe militaire gezag (19 augustus 1914 – november 1918)
Alexander von Kluck
Het ‘gezicht’ van de nieuwe militaire bezettingsmacht was generaal Alexander von Kluck, bevelhebber over het Duitse Eerste Leger. Tijdens de doortocht door België in augustus 1914 nam deze eenheid de meest noordelijk gelegen posities in. Samen met het Duitse Tweede Leger o.l.v. von Bülow blies het op 18 augustus 1914 het Belgische leger bij de Getelinie van de kaart. Von Kluck installeerde op 19 augustus zijn hoofdkwartier in Leuven, van waaruit hij zijn Eerste Leger naar Brussel en verder liet oprukken.
Walter von Manteuffel
Op 23 augustus volgde majoor von Manteuffel hem als militair bevelhebber in Leuven op. Bezet gebied werd ingedeeld in zogenaamde ‘Etappen-Kommandanturen’, gebieden waarover een Etappen-Kommandant het (militaire) gezag voerde. Voor de regio Leuven-Tienen-Tervuren was dit von Manteuffel. Onder zijn gezag brak op 25 augustus de militaire terreur op de bevolking uit. Als gevolg van maatregelen van het Verdrag van Versailles kwam de man in 1919 op een lijst van gezocht personen te staan die aan de geallieerden moesten worden uitgeleverd.
Eind september 1914 werd von Manteuffel vervangen door de strenge en onbehouwen cavaleriekolonel von Thiel, die kort na zijn aantreden op 29 september nieuwe gijzelaars eiste omwille van de sabotage op de spoorweg Vertrijk-Lovenjoul.
Het bezettingsregime in Leuven nam minder scherpe vormen aan onder leiding van kolonel Lübbert. Lübbert verving op 12 december 1914 von Thiel en bleef voor de rest van de oorlog op post in Leuven. Onder zijn impuls keerde burgemeester Colins terug naar Leuven in het voorjaar van 1915.
(Hilde Verboven, juli 2014)
Biblio
VANDEWEYER L. De Duitse bezetter marcheert Leuven binnen. – Ceunen M. & Veldeman P. (red.) Aan onze helden en martelaren… Beelden van de brand van Leuven. Leuven 2004, p. 40-59.
VANDEWEYER L. De stad moet verder leven. – Ceunen M. & Veldeman P. (red.) Aan onze helden en martelaren… Beelden van de brand van Leuven. Leuven 2004, p. 61-81.
TASNIER & VAN OVERSTRAETEN R. Les opérations militaires. (La Belgique et la guerre, 3). Bruxelles 1926.
LIPKES J. Rehearsals. The German Army in Belgium, August 1914. Leuven 2007, p. 526.
VON KLUCK A. Der Marsch auf Paris und der Marneschlacht 1914. Berlin 1920.
